Vroegere vogels

Vogels omringen ons dagelijks: ze sieren je tuin, fluiten je wakker, pikken je lunch mee en stelen de show in talloze legendes en kunstwerken. Achter deze alledaagse verschijningen schuilt een rijke geschiedenis van wisselende culturele opvattingen, wetenschappelijke ontdekkingen en – helaas – intussen bedreigde soorten. Hoe is de plaats van vogels in onze maatschappij en cultuur geëvolueerd? Tijdens deze Verleden Week doken we in de boeiende – en vaak verrassende – relatie tussen mens en vogel. 

Verslag

Maandag trapten we af met een lezing door Free Van Rompaey van Vogelbescherming Vlaanderen. Ze nam ons mee door de geschiedenis van vogelbescherming, vertelde over de missie van de organisatie en stelde ons voor aan de "vogel van het jaar": de ekster. We selecteerden een handvol vogels die onze focus zouden vormen: de ekster, de zwaluw, de meeuw, de reiger en het roodborstje. We besloten vanuit verschillende invalshoeken hun rol in de samenleving te onderzoeken: hun culturele betekenis, economische nut en de evolutie van hun verspreidingsgebied. 

Dinsdag en woensdag doken we in oude dagboeken van ornithologen, gedetailleerde vogeltekeningen, historische tellingen en volksverhalen. Lyvia Diser, wetenschappelijk medewerker tentoonstellingen bij het GUM, leerde ons hoe een expo op poten wordt gezet. Zo begonnen we ideeën te vormen over hoe we ons onderzoek zouden vertalen naar een publieksvriendelijke tentoonstelling. 

Donderdag trokken we de natuur in: gewapend met verrekijker gingen we vogels spotten in de Bourgoyen, waar we ruim 40 soorten zagen – inclusief een visarend! In de namiddag bezochten we het collectiecentrum van het GUM en hun verzameling opgezette vogels. We luisterden er naar een lezing van historicus Sander Govaerts, die ons thema kaderde binnen het bredere veld van de wetenschapsgeschiedenis. Hij toonde hoe de geschiedenis van biodiversiteit en vogeldiversiteit alleen echt begrepen kan worden door verschillende bronnen en disciplines te combineren. 

Resultaten

Op vrijdag stelden we onze mini-expo samen. We brachten volksverhalen tot leven, toonden verschuivende verspreidingskaarten en lieten zien hoe onze kijk op vogels door de eeuwen heen veranderde. 

Team

Team: Laura Nys, Paulien Daelman, Antoon Vrints, Martijn Collijs 

Studenten: Saar Ceyssens, Robbe Anckaert, Milan Delaere, Elias De Vent, Daan Loncke, Maud Aerts, Servaas Gevaert, Juliette Van der Hauwaert, Marthe Christiaen, Seppe Steyaert, Pablo Lowagie, Gyllian Carlier, Manon Boddaert, Simon Van Luchene, Sarah Van Ael, Marjan Peeters, Elliot Evenepoel, Simon Vandenbussche 

In samenwerking met: Vogelbescherming Vlaanderen 

Contact: martijn.collijs@ugent.be (begeleider)